فصل هشتم کاوش در شهرهخامنشی خراسان شمالی بدون باستان شناسان آلمانی آغاز شد - دانشنامه آریایی

وی افزود: هم اکنون فصل هشتم کاوش ها در این تپه باستانی توسط باستان شناسان ایرانی در حال انجام است.

مستوفیان ادامه داد: فصل هشتم کاوش ها در این منطقه از روز پنج شنبه هفته گذشته(17 مهر ماه) شروع شده است.

جعفری، کارشناس باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی نیز در ابتدای ماه جاری در گفت و گو با ایسنا، اظهارکرده بود: کاوش ها یک ماه تا 45 روز طول خواهد کشید.

وی افزود: قرار بر این است تا طی این فصل از کاوش، بر روی بخش های دیگر ساختمان های هخامنشی کار و آزاد سازی شود و سایت به سوی گردشگرپذیر شدن پیش رود.

جعفری ادامه داد: قصد بر این است تا طی این فصل، بخش های خشتی از دل خاک خارج شوند.

با توجه به شواهد باستان شناختی، محوطه ریوی یکی از مهم ترین محوطه های دوران تاریخی شمال شرق کشور است که پژوهش های باستان شناسی هدفمند در آن می تواند موجب ارتقاء شناخت ما از هویت تاریخی منطقه و رشد صنعت گردشگری در خراسان شمالی شود.

در فرایند کاوش های باستان شناسی که در محوطه تاریخی ریوی تا به امروز اجرا شده است، نتایج چشمگیری از وجود یک محوطه تاریخی بزرگ به دست آمد که از حدود 1700 سال پیش از میلاد تا اواخر دوران ساسانی، حدود 2300 سال تداوم استقراری داشته است.

اهمیت محوطه ریوی در این است که وسعت آن در دوران هخامنشی به بیش از 110 هکتار رسیده و به نظر می رسد و یکی از شهرهای مهم دوران هخامنشی در شمال شرق کشور بوده است، بر اساس این پژوهش ها، از دوران اشکانی و ساسانی نیز شواهد معماری و باستان شناسی مختلفی از محوطه ریوی به دست آمده است که نشان از توالی استقراری پس از دوران هخامنشی در محوطه ریوی بوده است.

با شروع پژوهش ها در ریوی، با توجه به اهمیت علمی و گردشگری این اثر تاریخی، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی با همکاری موسسه باستان شناسی آلمان، برنامه منظمی را تحت عنوان پروژه باستان شناسی ریوی جهت کاوش و پژوهش های باستان شناسی به مدت 5 سال برنامه ریزی کرد.

موسسه باستان شناسی آلمان یکی از مهم ترین تشکیلات علمی باستان شناسی در سطح دنیای است که 12 شعبه در مهم ترین مناطق فرهنگی و تاریخی سراسر دنیا دارد یکی از این شعبات موسسه باستان شناسی آلمان در ایران است که حدود 55 سال در ایران فعالیت علمی دارد. پیش از شروع پژوهش های باستان شناسی در محوطه تاریخی ریوی بیشترین فعالیت این موسسه در مناطق مرکزی و شمال غربی ایران بود اما اهمیت علمی و فرهنگی محوطه تاریخی ریوی موجب شد تا این موسسه برای اولین بار در منطقه شمال شرقی ایران پژوهش های باستان شناسی مشترک را شروع کند.

از سال 1394 تا به امروز پژوهش های مشترک ایرانی- آلمانی در محوطه ریوی و دشت سملقان هرساله در شهریور و مهرماه اجرا شده است و در این فرایند متخصصان مختلف علوم باستان شناسی، جغرافیا، ژئوفیزیک، ژئومورفولوژی و زیست محیط از دانشگاه مونیخ، دانشگاه برلین، دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی تهران فعالیت های پژوهشی متعددی انجام داده اند که مقررشده این فعالیت ها به مدت 5 سال دیگر (تا پایان سال 1403) ادامه یابد.

همچنین با توجه به اهمیت ها و پتانسیل های گردشگری و اشتغال زایی این محوطه تاریخی، با حمایت های استانداری خراسان شمالی طرح ایجاد سایت موزه گردشگری محوطه تاریخی ریوی در کارگروه گردشگری و شورای برنامه ریزی استان مصوب شد و انتظار می رود همگام با فعالیت های پژوهشی، بستر و زمینه لازم جهت جذب گردشگر و اشتغال زایی پایدار در محوطه تاریخی ریوی فراهم شود.

تا به امروز هفت فصل فعالیت های باستان شناسی و بازسازیی در محوطه تاریخی ریوی اجرا شده که دو فصل آن توسط کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان بود و پنج فصل آن به صورت مشترک با همکاری موسسه باستان شناسی آلمان انجام شد.

فصل اول مطالعات باستان شناسی محوطه تاریخی ریوی در اردیبهشت ماه سال 1391 انجام شد و در این فصل علاوه بر کاوش لایه نگاری در تپه ریوی الف، محدوده عرصه و حریم محوطه مشخص و میله کوبی شد.

فصل دوم کاوش باستان شناسی محوطه ریوی در خرداد 1393 انجام و طی این فصل دو گمانه لایه نگاری در تپه ریوی ب و تپه ریوی ث ایجاد شد.

با توجه به شناختی که از محوطه طی کاوش های فصل اول و دوم حاصل شد فصل سوم مطالعات باستان شناسی محوطه تاریخی ریوی در اردیبهشت سال 1395 با همکاری موسسه باستان شناسی آلمان به صورت مشترک انجام شد و این همکاری سرشروع پنج سال همکاری مشترک باستان شناسی بین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی و موسسه باستان شناسی آلمان بود.

فصل چهارم این مطالعات نیز به صورت مشترک ایرانی- آلمانی در آبان ماه سال 1395 انجام شد که طی این فصل پژوهشگران مختلفی از دانشگاه مونیخ، دانشگاه برلین، دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشگاه تهران این گروه مشترک را همراهی کردند. انجام بررسی ژئوفیزیک، انجام بررسی ژئومورفولوژی و ایجاد ترانشه های گسترده باستان شناسی از مهم ترین فعالیت های این فصل بود.

فصل پنجم در مهر و آبان ماه سال 1396 به انجام رسید، دستاوردهای این فصل بسیار ارزشمند و متفاوت با فصل های گذشته بود. در بخش جنوبی محوطه بخش هایی از یک بنای خشتی بزرگ با یک تالار، ایوان ستون دار کشف شد و در بخش شمالی محوطه گورستانی از اوایل دوره آهن شناسایی شد. در این فصل، گروه ژئومورفولوژی دانشگاه برلین فاز دوم مطالعات ژئومورفولژی منطقه را انجام داد و گروه محیط زیست دانشگاه یزد انجام پژوهش های باستان محیط زیست در دشت سملقان را شروع کرد.

فصل ششم در مهر و آبان ماه سال 1397 به انجام رسید. با توجه به کشف یک تالار ستون دار و ساختمان خشتی بزرگ در بخش جنوبی محوطه ریوی و همچنین با توجه به اهمیت گورستان کشف شده، در فصل ششم نیز تمرکز مطالعات بر روی آن ها بود. بنابراین طی این فصل بخش های بیشتری از این آثار مورد پیگردی و کاوش قرار گرفت. طی همین فصل فعالیت های بازسازیی و حفاظتی از بناهای کشف شده، با کمک پژوهشکده بازسازی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور شروع شد. بنابراین علاوه بر ایجاد سقف فلزی بر روی گمانه های کاوش شده آثار معماری خشتی نیز بازسازی و ساماندهی شدند.

ایسنا نوشت، فصل هفتم در مهر و آبان سال 98 به انجام رسید. در فرایند این فصل نیز تمرکز کاوش بر روی ساختمان تالار ستون دار، ساختمان خشتی G و گورستان عصر مفرغ ریوی بود. همچنین در این فصل به همت معاونت میراث فرهنگی استان سه پروژه بازسازیی و ساماندهی نیز در محوطه ریوی طراحی و اجرا شد. پروژه ایجاد دیوار حفاظتی در محل تپه ریوی D، تهیه طرح سایت پلان گردشگری محوطه تاریخی ریوی و ایجاد سقف حفاظتی بر روی آثار معماری کشف شده، فعالیت هایی بودند که همگام با مطالعات باستان شناسی در فصل هفتم به انجام رسید.