کشفی تازه در گورستان تاریخی گیلان - دانشنامه آریایی

ایسنا: روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مجموعه باستانی لیارسنگ بُن در استان گیلان و در محوطه ای گسترده (حدود 27 هکتار) و در منطقه ای صعب العبور و دور از دسترس قرار گرفته است. ولی جهانی سرپرست هیأت باستان شناسی مستقر در املش گیلان با اشاره به این که کاوش نجات بخشی این مجموعه با وجود فعالیت های باستان شناسی در سال های 1393، 1395، 1396، 1397 1398 ناتمام ماند، افزود: نتیجه پژوهش های اجرا شده روی گور آوندهای آن نشان دهنده ارتباطات منطقه ای و فرامنطقه ای باشندگان دامپرور و در عین حال جنگجوی این محوطه با سرزمین های دور و نزدیک، از جمله اقوام ساکن در کرانه های شمالی دریای کاسپین، همچون استپ های جنوب روسیه و یا ارمنستان امروزی، خصوصا همزمان با دوره اشکانی است.

او از انجام ششمین فصل از پژوهش های میدانی مجموعه باستانی لیارسنگ بن املش خبر داد و افزود: این مجموعه باستانی، شامل یک محوطه گورستانی و شواهد پراکنده ای از استقرارهای دوران تاریخی تا قرون میانی دوران اسلامی است.

سرپرست هیأت باستان شناسی گورستان لیارسنگ بن گفت: در این فصل، با کاوش در چهار کارگاه در بخش گورستانی این مجموعه با وسعتی در حدود دو هکتار، 19 گور (21 تدفین) از انواع چاله ای، دخمه ای و خمره ای شناسایی شد و داده های ارزشمندی شامل انواع ظروف سفالی و اشیاء با کاربری روزمره و جنگ افزارهایی ساخته شده از آهن به دست آمد.

جهانی افزود: قبور نوع چاله ای که فاقد ساختار ویژه و شامل چاله ای معمولاً بیضی شکل هستند، تعداد زیادی از گورهای مکشوفه در این گورستان را شامل می شود.

وی گفت: گورهای نوع دخمه ای که نمونه های قابل مقایسه با آن ها تا به امروز در ایران، به غیر از چند محوطه دیگر در منطقه مورد پژوهش، در چند محوطه گورستانی واقع در استان مازندران و چندین محوطه در شمال، شمال غرب و شمال شرق دریای کاسپین یافت شده، شامل یک چاله عمودی با ساختار ویژه است که به اتاقکی دخمه مانند منتهی می شود.

به گفته این باستان شناس، تا به امروز چند نمونه از تدفین های نوع خمره ای هم در این گورستان مورد شناسایی قرار گرفته که قابل مقایسه با شیوه های تدفینی متداول دوره اشکانی در فلات ایران است.

وی بیان نمود: این گونه از قبور مکشوفه در این محوطه را می توان با تعدادی از گورها که در کاوش های هیأت ژاپنی در ارتفاعات شرقی گیلان (دیلمان) در دهه 60 میلادی شناسایی شد و هم با گورخمره های شناسایی شده در برخی از محوطه های دشت مغان مقایسه کرد.

سرپرست این هیأت باستان شناسی ادامه داد: پژوهش های اجرا شده تا به امروز، نشان می دهد که احتمالاً نوع قبور مورد استفاده در این گورستان رابطه مستقیمی با رتبه اجتماعی افراد دفن شده در آن داشته و به نظر می رسد که وسعت هر یک از این قبور هم بسته به جایگاه اجتماعی فرد مدفون در آن متغیر است.

جهانی گفت: پژوهش های گونه شناختی اجرا شده، به طور کلی نشانگر تعلق گور آوندهای مکشوفه به بازه زمانی اواسط دوره اشکانی تا اواخر عصر ساسانی است که این تاریخ گذاری، پیش تر و در نتیجه انجام آزمایش های سال یابی به روش رادیو کربن (C14) به تأیید رسیده بود.