آشنایی بیشتر با انواع اسید ها و خواص جالب آن ها
به گزارش دانشنامه آریایی، کاربرد اسید ها که طیف وسیعی از محصولات شیمیایی را تشکیل می دهند، از صنایع غذایی و نگهدارنده ها گرفته تا محصولات دارویی و بهداشتی و آرایشی و مکمل های ورزشی و صنعت زنبورداری و غیره گسترده است و زندگی امروز ما با انواع اسیدها پیوند خورده است.
به گزارش خبرنگاران به نقل از تابناک ، اسید یک اصطلاح شیمیایی برای ترکیباتی است که دارای pH زیر 7 می باشند. این مواد بسته به مقدار یونیزاسیون در آب به دو دسته ضعیف و قوی تقسیم می شوند.
از نظر شیمیایی این ترکیبات می توانند پروتون (یون هیدروژن) را به ترکیبات دیگر اهدا نمایند و یا پذیرنده یک جفت الکترون باشند. به تعریف اول از اسید ها، اسید برونستد لویی و به تعریف دوم اسید لوییس می گویند. در ادامه با برخی از این مواد و خواص آن ها در صنایع گوناگون بیشتر آشنا خواهیم شد پس در ادامه متن با ما همراه باشید:
کاربرد اسید ها در صنعت زنبورداری
در صنعت زنبور داری بیماری های زیادی می تواند کندو را درگیر نماید که خسارات اقتصادی و اقتصادی زیادی را برای زنبوردار به همراه خواهد داشت. کنه واروا یکی از بیماری های رایج کندو های عسل است . این کنه ها انگل های کوچک قرمز-قهوه ای می باشند که عمدتاً از لاروها و یا شفیره های نوزادان تغذیه می نمایند و باعث ناهنجاری و ضعیف شدن زنبورهای عسل و همچنین انتقال ویروس های متعددی می گردند.
برای از بین بردن این کنه زنبورداران با اسید فرمیک ، اگزالیک ، لاکتیک و... می توانند سلامت کندو را از عدم وجود کنه ها تضمین نمایند. با این حال اسید اگزالیک یکی از بهترین و رایج ترین مواد مورد استفاده در این صنعت است و می تواند در حدود90 درصد کنه های موجود در کندو را از بین ببرد. این ماده بر روی زنبور ها اثری ندارد اما با چکاندن آن بر روی کندو از طریق پوست و چشم توسط کنه جذب می گردد و می تواند سبب نابود سازی آن ها گردد. درمان کنه واروا معمولا در فصل پاییز و یا تابستان صورت می گیرد تا سلامت کلنی را در زمستان تضمین نماید. در هنگام استفاده از اسید اگزالیک حتما از وسایل محافظتی استفاده کنید.
کاربرد این مواد به عنوان نگهدارنده
واژه نگهدارنده به طیف وسیعی از مواد گفته می شد که می تواند منجر به افزایش طول عمر محصول نهایی و عدم رشد باکتری ها و میکروارگانیسم ها در آن ها گردد . این ترکیبات می توانند طبیعی یا مصنوعی باشند و در غذاها، دارو ها، محصولات آرایشی و... یافت می گردند:
- محصولات غذایی:
استفاده از نگهدارنده ها در محصولات غذایی می تواند سبب جلوگیری و یا کند شدن رشد میکروارگانیسم ها گردد. مواد نگهدارنده می توانند مواد غذایی را برای مدت طولانی تری نگه دارند و از تغییر رنگ ، طعم یا بافت آن ها تا حدودی جلوگیری به عمل آورند. اسید سیتریک، سوربیک، بنزوئیک و... نمونه هایی از رایج ترین نگهدارنده ها در این صنعت می باشند.
اسید استیک که با نام سرکه نیز شناخته می گردد یکی دیگر از نگهدارنده های شناخته شده در صنایع غذایی است که علاوه بر خاصیت طعم دهندگی به دلیل دارا بودن خاصیت اسیدیته می تواند طول عمر نگهداری مواد غذایی را تا حدودی بهبود ببخشد.
کیفیت مواد اولیه صنایع غذایی نکته ای است که تولید نمایندگان همواره باید به آن توجه نمایند. از آنجایی که این مواد مستقیما با سلامت انسان در ارتباط اند تهیه مواد اولیه صنایع غذایی حساسیت های بالایی را می طلبد.
- مواد آرایشی و بهداشتی:
در مواد آرایشی نگهدارنده های زیادی وجود دارد. این مواد با تنظیم نمودن pH می توانند رشد باکتری ها را تا حدودی متوقف نمایند. مواد نگهدارنده آنتی اکسیدان همچنین با سرکوب واکنش هایی که از مجاورت این محصولات با اکسیژن ، نور ، گرما و برخی فلزات ممکن است رخ دهد جلوگیری به عمل می آورد. اسید سیتریک و نمک های آن رایج ترین نگهدارنده های مورد استفاده در صنایع آرایشی می باشند که علاوه بر تنظیم نمودن pH ، با کلاته نمودن فلزات به افزایش طول عمر نگهداری محصولات ارایشی کمک می نمایند.
- محصولات دارویی:
مواد نگهدارنده معمولاً در داروهایی مانند استامینوفن ، انسولین و شربت سرفه استفاده می گردد تا از رشد میکروارگانیسم هایی که می توانند موجب بیماری و عفونت شوند جلوگیری به عمل آورد.
کاربرد در دارو ها:
دارو ها در فرمولاسیون ساخت خود به اسید های متنوعی نیاز دارند. خاصیت نگهدارندگی، افزودنی ، طعم و... نمونه هایی از مصارف این مواد در فرمولاسیون ساخت دارو ها می باشند. سنتز بسکمک از دارو ها با کمک واکنش همین مواد صورت می پذیرد به عنوان مثال برای ساخت آسپرین از اسید هایی مانند سالیسیلیک و استیک استفاده می گردد.
سم و حشره کش
این ترکیبات به دلیل آنکه پی اچ پایین و بوی زننده ای دارند می توانند به عنوان سم مورد استفاده قرار بگیرند. در بسکمک از فرمولاسیون حشره کش های موجود می توان نام اسید بوریک و یا نمک آن (بوراکس) را مشاهده نمود. میزان سمی بودن این ترکیب برای حیوانات خانگی به اثبات نرسیده است بنابراین بهترین گزینه برای از بین بردن حشراتی مانند ساس، مورچه، سوسک و... این ماده به حساب می آید.
با اسید بوریک و استفاده از آن به مقدار اندک می توانید خود در خانه مورچه ها را نابود سازید. اگر این کار را به درستی انجام دهید تنها با استفاده از 1 الی 2 درصد از این ماده و مخلوط نمودن آن با غذای مورچه ها از شر این موجودات خلاص خواهید شد. توجه نمایید که استفاده از این ترکیب در غلظت های بالا می تواند مورچه ها را از خوردن غذا منع کند و در نتیجه سبب نابودی آن ها نگردد. علاوه بر این در صورت استفاده از غلظت های بالا از این ماده مورچه فرصت کافی پیدا نمی کند تا غذا را با ملکه و سایر مورچه ها به اشتراک بگذارد و تنها مورچه های کارگر را خواهید کشت پس برای از بین بردنی کلنی تنها کافیست از غلظت های مشخص از این ترکیب استفاده کنید.
کاربرد اسید در مکمل های غذایی ورزشکاران حرفه ای و آماتور
اسید فولیک یکی از انواع ویتامین B است که به نام فولات نیز شهرت دارد. فولات به طور طبیعی در خوراکی ها وجود دارد، اما اسید فولیک، شکل مصنوعی این ویتامین است که بدن ما قادر به ساختن آن نمی باشد برای همین باید از طریق غذا دریافت گردد. اسید فولیک نقش مهمی را در ساختن ماده ژنتیکی و اسید های آمینه به عهده دارد و همچنین در شکل گیری گلبول های قرمز خونی تاثیر گذار است. نیاز روزانه بدن به اسیدفولیک، 400 میکروگرم است، در ورزشکاران میزان نیاز روزانه 800 تا 1200 میلی گرم است.
اسید فولیک، ریزمغذی مهمی است که به حفظ سلامت عمومی بدن کمک می کند و نقش برجسته ای در عملکرد مناسب بدن ورزشکاران دارد، این افراد می توانند با مصرف میوه و سبزیجات تازه نیاز روزانه بدنشان به این ماده را تامین نمایند:
در کنار ویتامین B 6 و B 12 اسید فولیک در تبدیل کراتین به فسفوکراتین اهمیت زیادی دارد و استفاده عضله از کراتین مونو هیدرات را افزایش می دهد. همچنین در کنار ویتامین C و B 12 اسید فولیک به متابولیسم پروتئین ها کمک می کند. احتمالا باعث ایجاد تاخیر در خستگی ناشی از فعالیت ورزشی می گردد.
منبع: جام جم آنلاین