خوش خیالی آبی 40 درصد ایرانیان! - دانشنامه آریایی

نتایج نگران کننده یک پیمایش

به گزارش خراسان، با این که در سال های اخیر بار ها و بار ها درباره تغییر اقلیم کشور، کاهش بارندگی ها، پایین آمدن منابع ذخیره سدها، بحرانی شدن شرایط دشت ها و... صحبت شده است، اما خروجی نظرسنجی اخیر مرکز افکارسنجی ایسپا نشان می دهد که بخش قابل توجهی از مردم یا چیزی دراین باره نشنیده اند یا بحرانی بودن شرایط آبی کشور را باور ندارند. در این نظرسنجی از 1584 شهفرایند بالای 18 سال ساکن در منطقه ها شهری و روستایی کل کشور، پرسیده شده است که به نظر شما ایران از نظر منابع آبی، کشور کم آبی است یا پرآب؟؛ نتایج این نظرسنجی بسیار نگران کننده است.

اگرچه 5/61 درصد مردم معتقدند ایران کشور کم آبی است، اما در نقطه مقابل، 7/31 درصد آن ها ایران را کشور پرآبی می دانند و 8/6 درصد هم گزینه نمی دانم را انتخاب کرده اند. این یعنی در مجموع حدود 40 درصد مردم اطلاعات کافی درباره بحران آبی کشور ندارند و حتی بسیاری از آن ها با خوش خیالی، کشورمان را پر آب می دانند. در واقع از هر 10 شهفرایند بالای 18 سال کشور، 3 نفر معتقدند کشور ایران از نظر منابع آبی، پرآب است.

باور درست تر قدیمی ها و تحصیل کرده ها

نکته مهم دیگر مربوط به بازه سنی افرادی است که مشکل کم آبی کشور را باور ندارند. شاید دلیل اصلی اش این باشد که بزرگ تر ها به خوبی سال های پرباران و زمستان هایی که برف های سنگین را از روی پشت بام ها و حیاط خانه ها پارو می کردند، به یاد دارند و دیگر مدت هاست که آن زمستان ها فقط برایشان یک خاطره است و بس. نظرسنجی اخیر نشان می دهد که با افزایش سن، باور به این که ایران کشور کم آبی است، بیشتر می شود.7/66درصد افراد بالای 50 سال، ایران را کشور کم آبی می دانند؛ درحالی که این مقدار بین جوانان 18 تا 29 سال 6/60درصد است. همچنین افراد با تحصیلات دانشگاهی (9/62 درصد) بیش از سایر افراد، ایران را کشور کم آبی می دانند و این مقدار بین افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم4/59درصد است.

واقعا در چه وضعی هستیم؟

با این که باید شاد باشیم که 61.5 درصد مردم، کم آب بودن کشور را باور دارند، اما چاره ای نداریم جز این که باز هم بخشی از خبرها، گزارش ها و آمار های هفته ها و ماه های اخیر را مرور کنیم تا آن 38.5 درصد دیگر هم خوش خیالی آبی شان را کنار بگذارند:

* در فهرست 45 کشور در معرض خطر، ایران در رتبه چهارم قرار گرفته است. گزارش ناسا تاکید می کند که بعید نیست بین 30 تا 40 سال آینده بخش های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شود.

* سالانه 20 میلیارد متر مکعب از منابع طبیعی و آب های زیرزمینی اضافه برداشت و منابع آب نیز غارت می شود که با این فرایند 20 سال دیگر (1420) اطراف زاگرس دیگر اثری از کشاورزی نخواهد بود، چون منابع آب را غارت می کنیم.

* برخلاف خوش خیالی ایجادشده درباره بارش های روز ها و هفته های اخیر در کشور، گزارش ها نشان می دهد مقدار کل حجم ورودی به سد های کشور از ابتدای مهر تا دوم بهمن ماه معادل6/8میلیارد مترمکعب است که کاهشی معادل 18 درصد نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته را نشان می دهد.

سهم ما، فقط یک سوم میانه بارندگی های جهان

رئیس مرکز خشکسالی درباره این موضوع می گوید احد وظیفه، رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور، به خراسان می گوید: احتمالا آن گروه از مردم که ایران را کشوری پرآب می دانند، به اطلاعات و گزارش های درست دسترسی نداشته اند یا به آن اعتماد ندارند؛ چراکه همه چیز کاملا مشخص است و شکی نیست که ما به هیچ وجه یک کشور پرآب نیستیم. او مصداق هایی هم برای صحبت خود دارد:

- در مقایسه منطقه ای ما نسبت به کشور هایی مانند عربستان، کویت، اردن و امارات شرایط مناسب تری در مقدار بارندگی سالانه داریم، اما نسبت به کشور هایی همانند تاجیکستان و ترکیه به مراتب شرایط بدتری داریم.

- میانه بارش های سالانه در جهان حدود 700 تا 800 میلی متر است، اما میانه بارندگی های ما به 240 میلی متر رسیده است؛ یعنی حدود یک سوم تا یک چهارم میانه جهانی؛ در حالی که کشوری مانند ترکیه به طور میانه 600 میلی متر بارندگی در سال دارد.

- درست است که این روز ها در برخی استان ها بارندگی های به نسبت خوبی داشته ایم، اما در همین مدت، در استان های پربارانی مانند ایلام و کرمانشاه، مقدار بارش ها 50 درصد نسبت به قبل کمتر بوده است، در سایر استان ها از جمله تهران و خراسان رضوی هم حدود 30 تا 40 درصد کاهش بارش داشته ایم.

- اگر در اسفند و فروردین پیش رو، کمبود بارش ها جبران نشود، همانند تابستان امسال در سال آینده هم در بسیاری از شهر ها و روستا های کشور تنش آبی خواهیم داشت و این بسیار نگران کننده است.

- طرح ها و برنامه های کلان در حوزه آب و محیط زیست بدون همراهی مردم به نتیجه نمی رسد و اگر جامعه باور نداشته باشد که شرایط آبی کشور بحرانی است، مسائل فراوانی خواهیم داشت.

- نهاد های متولی در حوزه هایی مانند کشاورزی باید برای مدیریت بهتر منابع آب اقدام جدی تری داشته باشند؛ اما این هم مهم است که مردم به کم آب بودن کشور باور داشته باشند و به نوبه خودشان در مصرف آب صرفه جویی کنند.