سمیره؛ رودی به قدمت یک تمدن - دانشنامه آریایی

برکت در سمیره جاری است

اگرچه سمیره در فصل مختلف سال، با افزایش یا کاهش حجم آب روبه رو می گردد اما این رود در تمام این سال ها زنده و جاری بوده و به همین علت، یکی از منابع آبی مهم برای کشاورزی منطقه محسوب می گردد و بسیاری از کشاورزان حاشیه سمیره، آبادانی و برکت زمین خود را از این رود می دانند. خروش رود به قدری است که آب در بیشتر قسمت ها گل آلود و تیره به نظر می رسد. از همین رو است که آن را سمیره یعنی غار سیاه می خوانند. البته این رود در دوران کهن به اوکنی، خواسپ و گاماسب (به معنی رود بزرگ) نیز معروف بوده است. ایرانیان بسیاری از دوران باستان، این منطقه پرآب و برکت را برای زندگی برگزیده بودند. تحقیقات باستان شناسی نشان می دهد، اینجا محل شکل گیری نخستین دولت در ایران از سوی دیاکو در قوم ماد بوده است.

تنگه کافرین، قطعه ای از بهشت ایلام

رود سیمره در ابتدای جهت خود از شهر بدره ایلام می گذرد. در گذر از این شهر، تنگه ای پدیدار می گردد که منظره ای از بهشت را مقابل چشمان بینندگان تداعی می کند. هر ساله گردشگران و طبیعت دوستان بسیاری برای بازدید از این جاذبه طبیعتی بی مانند به ایلام سفر می کنند. طول تنگه در حدود 2 کیلومتر و ارتفاع آن از سطح دریا 700 متر است و در پشت سد سمیره قرار گرفته است. اهالی منطقه آن را تنگه کافرین یا شداد می خوانند. محلی ها، علت نام گذاری تنگه به کافرین را به زمان جنگ های میان ایران و اعراب نسبت می دهند. گفته شده سپاهیان عرب زمانی که نمی توانند بر این منطقه فاتح شوند، نام تنگه کافرین را بر آن می گذارند.

زال آمد و سمیره را برید

سمیره را یکی از سرشاخه های اصلی رود کرخه می دانند. این رودخانه به طول حدود 775 کیلومتر، با گذر از شهرستان های بدره، دره شهر و شیروان چرداول در ایلام و عبور از گاومیشان، با رودخانه کشگان همراه می گردد و در نهایت به رود کرخه می ریزد. رود سمیره پیش از پیوستن به کرخه، میزبان رود زال در منطقه پاعلم و پل زال در مرز استان های لرستان، ایلام و خوزستان می گردد تا یکی از زیباترین صحنه های طبیعت لرستان پدید آید. اتفاقی بسیار عجیب که از سوی مردم لر به ضرب المثل درآمده است. زمانی که رود کوچک زال با آب زلال و شیشه ای خود وارد جهت رود سمیره با همان آب گل آلود می گردد، گویا زال پاکیزه، سیاهی های سمیره را می شوید و محو می کند. به همین علت، اهالی منطقه از دوران قدیم از این اتفاق با حکایت پیروزی پاکی بر تیرگی صحبت می کنند و می گویند: زال آمد و سمیره را برید.

سمیره بر بستر تاریخ

در گذر سال ها تحقیقات و اکتشافات باستان شناسی، آثار بسیاری از منطقه سمیره به دست آمده است. آثاری که قدمت برخی از آنها به دوران انسان های نخستین و انسان های ماقبل تاریخ بازمی گردد. البته نشانه هایی نیز از زیست در دوران کاسیان، اشکانیان، هخامنشیان، ساسانیان و همچنین دوره اسلامی در دره باستانی سیمره یافت شده است. همه این آثار و نشانه ها، از وجود همیشگی آب به عنوان مهم ترین عنصر طبیعی برای برپایی یک زیستگاه در این منطقه حکایت می کند. حتی اگر سن سمیره به این تاریخ بلندبالا قد نداده باشد.