هم بترسید هم قهقهه بزنید در قلعه قهقهه!، تصاویر - دانشنامه آریایی

به گزارشخبرنگاراناین دژ به دلیل اینکه محل زندانی شدن افراد سیاسی مهمی، مانند شاهزادگان صفوی در زمان گذشته بوده است در تاریخ شهرت بسیاری دارد.

این قلعه تبعیدگاه مجرمان سیاسی و به عنوان زندانی مهم در عصر صفویان مورد استفاده قرار می گرفته است. از نظر لغوی قهقهه به معنای آواز بلند در خنده و نیز به معنای آواز کبک می باشد.

راه ورودی این قلعه از ضلع شمالی آن می باشد که به عنوان یک قلعه نظامی مطرح بوده است. قلعه قهقهه از 3 حصار متداخل و حصارها بر تعیین حدود قلعه جهت تشکیل دیواره های سنگی کوه تعبیه شده است. هر حصار دارای دروازه است و حصار اصلی آن دارای 4 برج بوده و دروازه آن دو برج 5 ضلعی با طاق هلالی بعد از دروازه راهروی درازی به اتاق هلالی دارد.

برخی از زندانیان مشهور دژ قهقهه عبارتند از:

اسماعیل میرزا فرزند شاه تهماسب یکم صفوی که مهمترین زندانی قلعه فوق است یا به عبارت دیگر شاه اسماعیل دوم، دومین پسر ارشد شاه تهماسب یکم، سلطان قزلباش ها. وی مردی شجاع و جنگجو و شمشیرزنی بی دریغ بوده و به علت زیاده روی در امورات پدری و گردن ندادن به فرامین پدر، دستگیر و در قلعه قهقهه به مدت 19 سال و 6 ماه و 21 روز زندانی شد و تا مرگ پدر در زندان مخوف دوام آورد و سرآنجام با گردش دوران پا به قدرت گذاشت و بسیاری از کسان و خویشان را که در این مدت پادرمیانی نکرده بودند به قتل رساند.

قلعه قهقهه که در 85 کیلومتری شمال شرقی شهرستان مشکین شهر قرار گرفته است، چرا به این نام شناخته می شود؟

برخی از کارشناسان معتقدند هنگامی که مردان نظامی در این قلعه از زندانیان نگهداری می کردند، صدای قهقهه های آن ها فضای دره و اطراف قلعه را پر می کرد.

برخی دیگر احتمال می دهند با توجه به اینکه قلعه قهقهه روی صخره ای مرتفع واقع شده است، وقتی شخصی در این محل می خندد یا فریاد می زند، انعکاس صدایش در همه جا می پیچد.

مهمترین ویژگی قلعه قهقهه:

قلعه قهقهه از نظر ارتفاع قرار گیری و مصالح به کار رفته در آن، شبیه تمام قلعه های ایران است، اما یک ویژگی مهم، این قلعه را مورد توجه بیشتری قرار داده است. قلعه قهقهه یکی از استوارترین و تسخیر ناپذیرترین قلعه های ایران بوده که بعد از گذشت سال ها هنوز هم شکوه و استحکام خود را حفظ کرده است، آنقدر که هنوز ورود به این قلعه تقریبا غیر ممکن است، مگر در شرایط جوی مناسب و خاص. استحکام این دژ البته از چشم پادشاهان صفوی دورنمانده و آنها همیشه با بهره برداری از این مزیت فوق العاده قلعه از آن برای اهداف سیاسی شان استفاده کرده اند. چنانکه مولف تاریخ عالم آرای عباسی در این باره می نویسد: هیچ پادشاه ذی شوکت کمند همت بر کنگره تسخیر آن حصن بلند ارکان نینداخته و آرزوی دریافت آن عالی بنیان در مخیله هیچ یک ازسلاطین کشور گیر صورت نبسته.

آب و هوا و ویژگی های طبیعی قلعه تاریخی قهقهه

این قلعه چون در منطقه ای کوهستانی واقع شده هوای آب و هوای آن در زمستان سرد و در تابستان معتدل است بنابراین چنانچه قصد بازدید از این قلعه را داشتید فصل بهار و نوروز تا نیمه اردیبهشت ماه را برای سفر انتخاب کنید چون در زمستان برای صعود به قلعه هوا چندان مناسب نیست و در تابستان هم آب و هوای منطقه ای که قلعه در آن واقع شده است خیلی گرم است. قلعه بر روی تپه سنگی به بلندی 300 متر از زمین های پیرامون خود قرار گرفته و حصار غیرقابل نفوذی در اطراف آن تعبیه شده است.

آب قلعه از محل تجمع آب حاصل از بارش باران و برف است. مرتفع ترین قسمت قلعه بخش جنوبی آن است. آثاری از یک ساختمان در قلعه به جا مانده که البته خود آن ساختمان در حال حاضر با خاک یکسان شده و احتمالا محل نگهبانی قلعه بوده است، مصالح این ساختمان از ملات گچ آهک و آجر است. قلعه سه دیوار دارد که حصار چهارم به عنوان زندان بوده است. زندان قلعه در انتهای قسمت شرقی قلعه واقع شده است و زندان به پرتگاه و دره ای 80 متری مشرف است. این بنای تاریخی در سال 1381 در فهرست آثار ملی ثبت شد.

راستا دسترسی به قلعه تاریخی قهقهه

برای بازدید از قلعه باید به اردبیل سفر کرد. قلعه قهقهه در20 کیلومتری روستای وجنی قراردارد و از دو راستا امکان رفتن به آنجا وجود دارد. یکی ازطریق جاده مشکین شهر به پارس آباد که باید در این راستا از کنکرلو عبور کرده و به یک سه راهی رسید و بعد در سمت چپ سه راهی تابلو قلعه را می توانید ببینید. از سه راهی تا قلعه 45 کیلومتر فاصله است. راستا دسترسی دوم از جاده اهر - ورگهان است که از این راستا به روستای وجنی می رسید و بعد می توانید به سمت قلعه بروید.

قلعه قهقهه در سال 1381 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 6192 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.