چگونه زعفران اصل را از زعفران تقلبی تشخیص دهیم؟
به گزارش دانشنامه آریایی، زعفران اسم تجاری کلاله های گلی با نام علمی .Crocus sativus L است. کلاله در واقع قسمتی از مادگی است که در قسمت میانی گل وجود دارد. زعفران یا همان طلای سرخ یک ماده خوراکی گران قیمت است و پرورش آن در بخش کشاورزی، تجارتی با ارزش محسوب می گردد. یکی از مسائل در مورد تجارت و خرید و فروش زعفران، تشخیص اصل بودن آن است. مسلماً با فروش زعفران تقلبی پول زیادی به دست افراد متقلب می آید. شاید برای بسیاری از خریداران سخت باشد که بتوانند زعفران اصلی را از زعفران تقلبی تشخیص دهند. هیچ کس دوست ندارد بعد از پرداخت هزینه زیاد بابت خرید زعفران، متوجه گردد که سرش کلاه رفته است و آنچه که خریده، زعفران تقلبی بوده است. با شناخت روش های تشخیص زعفران اصل از تقلبی می توانید جلوی سودجویی فروشندگان متقلب را بگیرید.
استفاده از زعفران برای تهیه غذا، به دلیل رنگ، عطر و طعم خوبی است که باعث خوش طعم شدن و نتیجه بهتر در پخت ماده غذایی مورد نظر است. شاید با استفاده از زعفران تقلبی بتوان رنگ را تا حدی به غذا استفاده کرد، ولی فارغ از نمودهای بیرونی استفاده از زعفران مانند عطر، طعم و رنگ نمی توان انتظار تأثیرات مثبت خوردن زعفران را از نوع تقلبی آن داشت. زعفران شادی آور است و می تواند در روحیه بهتر فرد تأثیر داشته باشد، پس برای تشخیص زعفران اصل پیش قدم بمانید.
زعفران اصل
از دوران قدیم کشورهای ایران، اسپانیا، هند و یونان در کشت زعفران پیش قدم بوده اند و تا به امروز نیز توانسته اند تجارت جهانی این ماده خوراکی ارزشمند را حفظ نمایند. میزان رنگ دهی، درصد ماده کروتین که باعث تلخی طعم آن می گردد و خلوص کامل زعفران در آزمایشگاه اندازه گیری می گردد ولی با اطلاع از برخی روش ها می تواند زعفران اصل را از نوع تقلبی آن شناسایی کرد. ابتدا باید زعفران را از نظر ظاهری بشناسید. سرشاخه کلاله های زعفران در قسمت بالا به شکل شیپور است و در پایین باریک تر می گردد. رنگ زعفران قرمز تند است.
یکی از روش های تشخیص زعفران اصلی، استفاده مناسب از کلمه شیرین است. زعفران خوب همیشه عطر شیرین دارد و نه طعم شیرین. یکی از رشته های زعفران را روی زبان خود قرار دادید. اگر طعم شیرینی درون دهان خود احساس کردید، این زعفران تقلبی است. گاهی افراد سودجو برای افزایش وزن زعفران، آن را به عسل یا شکر آغشته می نمایند. زعفران اصل کمی به تلخی می زند یا گاهی هم هیچ طعم خاصی نمی دهد.
یکی دیگر از روش های قطعی برای تشخیص زعفران اصل، عطر آن است. برای این راه چاره باید عطر زعفران اصل را به خوبی بشناسید. عطر زعفران اصل بسیار جذاب و هیجان آور است، اگر بدانید رایحه واقعی عسل و یونجه چگونه است، به احتمال زیاد می توانید عطر زعفران اصل را هم تشخیص دهید. این عطر ترکیبی از عسل و یونجه است. هر چه زعفران تازه تر باشد، بوی آن تندتر است.
کمی از زعفران را درون آب سرد بریزید، متوجه می شوید کمی که زمان بگذرد، رنگ آب تغییر می نماید. ولی نکته اصلی اینجاست که چگونه می توان زعفران تقلبی را تشخیص داد. زمانی که کلاله های زعفران اصل را از آب بیرون بیاورید، رنگ اصلی خود کلاله ها چندان تغییری ننموده است. ولی در زعفران تقلبی بعد از درآوردن آنها از آب، مشاهده می کنید که رنگ اضافه شده به کلاله های زعفران کاملاً از بین رفته، ظاهری مثل قبل ندارد و به رنگ سفید در آمده است. به علاوه زعفران اصلی سرعت رنگ دهی کندتری دارد، پس اگر زعفران به سرعت رنگ پس داد، شکی در استفاده از رنگ های شیمیایی درون آن نیست. رنگ زعفران اصل در آب به رنگ زرد مایل به نارنجی و قرمز و البته شفاف در می آید. رنگ قرمز تند در آب نشان خوبی نیست، مواد شیمیایی استفاده شده برای رنگ دهی بیشتر زعفران ممکن است برای سلامتی شما مضر باشند.
کلاله های زعفران اصل براق نیستند. گاهی اوقات در تهیه زعفران تقلبی کلاله گیاهان دیگر از جمله ذرت را رنگ می نمایند و به جای نوع اصل آن می فروشند. کلاله این دو گیاه شباهت زیادی به هم دارد و تفاوت آنها در این است که کلاله های زعفران حالت منحنی دارند که می تواند در تشخیص نوع اصل به شما یاری کند. گل رنگ هم از نظر ظاهری به طور طبیعی شباهت زیادی به زعفران اصل دارد، پس گول ظاهر آن را نخورید و به رنگ و بوی آن بیشتر توجه کنید.
کمی از زعفران را روی کاغذ بریزید و یا بین انگشتان خود فشار دهید. اگر لکه های چربی روی کاغذ باقی ماند، نشان می دهد متأسفانه زعفرانی که خریدید، تقلبی است و شاید برای افزایش وزن، به آن چربی اضافه نموده باشند. زعفران اصل در صورت له شدن بین کاغذ، به پودر تبدیل می گردد.
یکی از روش های جالب برای تشخیص زعفران اصل این است که کمی جوش شیرین به آب اضافه کنید و آن را خوب هم بزنید. سپس کمی زعفران به محلول اضافه کنید. درصورتی که زعفران اصل باشد، ترکیب آب و جوش شیرین به رنگ زرد در می آید، ولی اگر زعفران تقلبی باشد محلول به رنگ قرمز کمرنگ تغییر می نماید.
کمی زعفران را روی اجاق گاز و روی شعله گاز شهری متان بگیرید. اگر رنگ آن به بنفش یا نارنجی تغییر کرد، خوشحال باشید که زعفران اصل در دست دارید. زعفران تقلبی به رنگ زرد تبدیل می گردد. همچنین زعفران اصل در بنزین حل نمی گردد و اگر کمی از آن را درون بنزین بریزید، نباید باعث تغییر رنگ آن گردد.
شیوه های فروش زعفران تقلبی
متأسفانه برخی از سودجویان برای اینکه محصولات خود را به عنوان محصول بهینه به دست مشتری برسانند، اقدام به انجام روش های ناشایست می نمایند تا به نوعی بتوانند سود ببرند. برخی با استفاده کردن از زعفران اصل، مقداری مواد دیگر مانند نمک، شکر یا حتی گل رنگ را با آن ترکیب می نمایند تا وزنش بالا برود و بتوانند سود بیشتری به چنگ آورند. گاهی کلاله ها به عسل یا شیره آغشته می شوند تا وزن بیشتری داشته باشند. برخی افراد دیگر نیز از رنگ مصنوعی استفاده می نمایند تا قدرت رنگ دهی زعفران بالا رود. توصیه می گردد برای خرید زعفران تنها از کلاله های سالم و پودر نشده بهره ببرید تا احتمال تقلب در تهیه آنها کمتر باشد. اسپری زعفران هم تضمینی برای اصل بودن آنها نیست. اگر قیمت زعفرانی که در حال خریدش هستید، از انواع دیگر مدل ها به طرز شگفت انگیزی ارزان تر بود، در خرید آن شک کنید.
در مورد نگهداری از زعفران هم باید نکاتی را در نظر بگیرید. آن را به دور از نور، گرما و رطوبت قرار دهید و خصوصاً اگر زعفران را به صورت پودر شده نگهداری می کنید، آن را در ظرف شیشه ای یا پلاستیکی در بسته بریزید تا هوا وارد آن نگردد. در صورتی که شرایط نگهداری زعفران مناسب نباشد، اسانس زعفران تبخیر می گردد، ترکیب کروس را برای مدت کمتری نگه می دارد و ممکن است اثرات دارویی خود را نیز تا حدی از دست بدهد.
بیشتر بخوانید: خواص زعفران؛ 10 خاصیت تأثیرگذار برای سلامتی
منبع: دیجیکالا مگ