ائتلاف چین و روسیه در مقابل هژمونی ارتش آمریکا؛ نفوذ نظامی پکن در آسیا و آفریقا افزایش می یابد؟ - دانشنامه آریایی

با تور افریقای جنوبی یه جذابترین کشور قاره آفریقا سفر کنید، ترکیبی از سافاری های دلنشین و اقامت در هتل های لوکس را در این سفر پر هیجان تجربه کنید.

گروه سیاسی خبرنگاران؛ اندیشکده امریکن اینترپرایز - The American Enterprise، یکی از مهمترین اندیشکده های دنیا که در واشنگتن مستقر است، در گزارشی با عنوان همکاری مشترک روسیه و چین در اقیانوس هند و به قلم اُریانا اسکایلر مسترو نوشت: دو رزمایش دریایی اخیر چین و روسیه، پتانسیل همکاری این دو کشور در اقیانوس هند را نشان داد و اینکه چطور پکن و مسکو تهدیدی بالاتر در مقابل نقش آمریکا و نفوذ در منطقه هستند. سال گذشته، آفریقای جنوبی میزبان رزمایش دریایی با حضور چین و روسیه بود که اوّلین رزمایش در میان این سه کشور بود. نیروی دریای آفریقای جنوبی اعلام نمود: رزمایش Mosi با هدف افزایش همکاری نظامی و امنیت دریایی طراحی شد و تمایل سه کشور چین، روسیه و آفریقای جنوبی را برای همکاری مشترک جهت مقابله با تهدیدات امنیتی نظیر تروریسم و دزدی دریایی نشان داد. طی این رزمایش اقدامات فرهنگی و اجتماعی و سپس مانور نظامی انجام گرفت. تمرکز در جریان این مانور بر تمرین هایی نظیر فرود هلی کوپتر و انتقال نیرو بود.

دسامبر سال 2019، چین و روسیه این راهبرد را در یک رزمایش سه جانبه دیگری با ایران ادامه دادند. این رزمایش که در دریای عمّان برگزار گردید، کمربند امنیت دریایی لقب گرفت. این رزمایش شامل تمرین آتش زنده (به معنای استفاده از تسلیحات مرگباری نظیر بمب و موشک) و عملیات علیه دزدان دریایی با مشارکت کماندوهای ایرانی بود. طبق اعلام فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران، پیغام رزمایش این بود که ایران را نمی توان منزوی کرد.

سخنگوی نظامی نیروهای اعزامی چین گفت: هدف از این رزمایش دریایی، تعمیق مبادلات و همکاری میان نیروهای دریایی سه کشور چین، روسیه و ایران است و نشان دهنده توانایی اراده قدرتمند شان در راستای حفظ امنیت دریایی و صلح دنیای است.

چین و روسیه حضور خود در اقیانوس هند را افزایش دادند. اخیراً روسیه اعلام نمود که یک پایگاه دریایی در بندر سودان واقع در دریای سرخ تاسیس می نماید. چین اوّلین پایگاه دریایی خارج از کشور خود را سال 2017 در کشور جیبوتی افتتاح کرد. نیروی دریایی چین عملیات در منطقه اقیانوس هند را در طول سه دهه گذشته افزایش داده است. رزمایش سه جانبه [چین و روسیه با کشورهای دیگر] قابل توجه است. زیرا که نشان دهنده تمایل پکن و مسکو برای همکاری های منطقه ای است. مهم تر از آن، پکن و مسکو اینگونه وانمود می نمایند که قدرت های منطقه ای نظیر آفریقای جنوبی و ایران از افزایش نقش چین و روسیه استقبال می نمایند.

روابط فی مابین آفریقای جنوبی - آمریکا پس از حضور پرتوریا در رزمایش سه جانبه با چین و روسیه (سال 2019) مخدوش شده است. حجم نقدها ایالات متحده از آرای آفریقای جنوبی در سازمان ملل، طی دولت ترامپ افزایش داشته است. واشنگتن از معافیت آفریقای جنوبی در زمینه افزایش نرخ تعرفه بر واردات آهن و آلمینیوم از این کشور خودداری کرد. چین در اقدام متقابل [راهبرد آمریکا]، متعهد به بیشترین سرمایه گذاری در آفریقای جنوبی نسبت به سایر کشورهای دنیا شده است. روسیه نیز راهبرد خود را در زمینه ایجاد روابط مالی، سیاسی و نظامی در سراسر صحرای عرب پیش می برد.

ایران نیز دلایل بسیاری برای برقراری ارتباط با چین و روسیه دارد. پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای ایران در سال 2018، تهران روابط خود با چین و روسیه را با اخذ وام چند میلیارد دلاری، تعمیق همکاری دفاعی، تبادل اطلاعات مستحکم نموده است.

کشور های کوچک نیز رابطه با محور روسیه - چین را برای خود مفید می دانند. طبق گزارش منابع چینی، کشور سودان که متحد منطقه ای و دیرینه چین است، برای اوّلین بار درخواست میزبانی پایگاه نظامی روسیه را در سال 2017 داد تا موازنه را در برابر اقدامات تهاجمی و تجاوزگرایانه آمریکا برقرار کند. به بیان دیگر، چین و روسیه در همکاری متقابل با یکدیگر بهتر می توانند با ایالات متحده آمریکا و متحدانش در منطقه اقیانوس هند برای نفوذ بیشتر و دلایل دیگر رقابت نمایند.

چین درحالیکه منابع قابل توجهی دارد، بیشتر نگران تحرکات آمریکا است. چین اغلب اینگونه استدلال می نمایند که نوع متفاوتی از از یک کشور قدرتمند هستند؛ یکی از ادلّه شان این است که رفتار و کردار هژمونیک (سلطه گرایانه) نظیر تشکیل اتحاد را ندارند. چین همچنین مشتاق است تا از ایجاد یک ائتلاف بر علیه خود جلوگیری کند.

چین ادعا کرد که رزمایش اقیانوس هند هیچ شخص سوّمی را هدف قرار نمی دهند. امّا برای کرملین، تضعیف ایالات متحده مؤلفه اصلی راهبرد روسیه است. از سوی دیگر، چین منابع مالی لازم جهت تثبیت نفوذ و سرمایه گذاری سنگین در کشور های منطقه اقیانوس هند را دارد. فقط در یک مورد خاص، پکن رقمی بالغ بر 87 میلیارد دلار برای پاکستان در نظر گرفته و تقریباً به میزان 20 میلیارد دلار پروژه در این کشور به اتمام رسانده است. اخیراً گزارش شده که پکن و تهران بر روی توسعه سرمایه گذاری چین در ایران به مدت 25 سال توافق کردند. این سرمایه گذاری در حوزه بانکداری، ارتباطات، توسعه بنادر و حمل و نقل است.

چین و روسیه در منطقه اقیانوس هند در شرایط تسلط نظامی قرار ندارند ولی ترکیب نفوذ آنان ممکن است مشکلاتی برای ایالات متحده و شرکای منطقه ای اش به بار بیاورد. شاید اغراق باشد ولی حقیقتی درمیان است که دریادار حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران [آن را] اعلام نمود: هماهنگی راهبردی با روسیه و چین یعنی دوران یکّه تازی آمریکایی ها در منطقه تمام شده است.

این اندیشکده در سرانجام نوشت: چین و روسیه شاید در مقوله افزایش همکاری راهبردی در منطقه اقیانوس هند به آرامی حرکت نمایند، امّا این هدف وجود دارد. ممکن است که ایالات متحده آمریکا و متحدانش هنوز بر منطقه تسلط نظامی دارند، ولی نباید در این توّهم سقوط کرد که این موضوع، تضمینی برای گستره نفوذ است.

ترجمه: ایلیا فروزش