بدقولی روسیه در عمل به تعهداتش برای تأمین واکسن ایران - دانشنامه آریایی

همراه دور زمین باشید و با تور روسیه از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

به گزارش همشهری؛ هیأت امنای ارزی وزارت بهداشت، به دستور وزیر، مسئول واردات واکسن است، اما از پاییز سال گذشته با اعلام نخستین فراخوان به شرکت های خصوصی برای واردات واکسن، تعیین شد گره واکسیناسیون در کشور، تنها به وسیله نهاد های دولتی باز نمی گردد و بخش خصوصی هم باید وارد میدان گردد. تا اواسط فروردین سال جاری، خبری از صدور مجوز برای این شرکت ها نبود، اما بعدا اعلام شد که سه شرکت خصوصی، پیروز به دریافت مجوز از سوی سازمان غذا و دارو شده اند.

اما با به میان آمدن ماجرای واردات از سوی شرکت های خصوصی، به تدریج مسئولان وزارت بهداشت با در پیش کشیدن موضوعاتی مانند رانت پنهان، به صورت تلویحی با واردات واکسن از سوی این شرکت ها مخالفت کردند. در همین گیرودار بود که دولت گفت اگر شرکت های خصوصی برای واردات واکسن با مشکل روبرو شده اند به دفتر ریاست جمهوری نامه بزنند. وزارت بهداشت قبلا گفته بود که شرکت های خصوصی تنها با تأیید سازمان غذا و دارو می توانند اقدام به واردات نمایند و در نهایت هم به طور محدود مجوز هایی داده شد، اما خبری از رسیدن محموله به ایران نشده است. واردنماینده ها می گویند واکسنی در دنیا نمانده و آن ها به وسیله روابط و اعتبارشان اقدام به خرید خواهند کرد، اما حالا خبر می رسد همین شرکت ها برای واردات واکسن محدود به چند شرکت فراورینماینده شده اند.

روسیه به تعهداتش عمل ننموده و مرز های هند هم بسته است

پنجشنبه گذشته، صادر نشدن مجوز برای واردات واکسن های کرونای اسپوتنیک وی روسیه و بهارات بایوتک هند به بخش خصوصی توسط رئیس سازمان غذا و دارو اعلام شد: به اطلاع می رساند از این تاریخ هیچ گونه معرفی نامه ای بابت خرید واکسن از این شرکت ها صادر نمی گردد. در شرح این ماجرا، حیدر محمدی، مدیر امور داروی سازمان غذا و دارو درباره ممنوعیت واردات از روسیه و هند می گوید که بسته شدن مرز های هند و عملی نشدن تعهدات قبلی از سوی طرف روسی، دلیل اعلام این محدودیت است.

به گفته او، واردات واکسن بهارات بایوتک به دلیل بسته شدن مرز هند، عملا امکان پذیر نیست. از سوی دیگر، تا به امروز دو سفارش خرید دو میلیون دوزی و همچنین 60میلیون دوزی به روسیه داده شده است که قرار بود تا انتها پاییز به تدریج وارد گردد، اما همین مسئله هم با ابهاماتی روبرو شده است. محمدی می گوید: به دلیل حجم بالای سفارش ها و اینکه هنوز تعهدات قبلی از سوی طرف روسی محقق نشده هم اکنون از سوی سازمان غذا و دارو برای شرکت های خصوصی معرفی نامه صادر نمی گردد؛ بنابراین ممنوعیت واردات این واکسن ها از سمت شرکت های خصوصی مطرح نیست.

وعده 6 ماه تا یک سال خارجی ها برای تامین واکسن کرونا

نریمان صدری، مدیرعامل یکی از شرکت های دارای مجوز برای واردات واکسن کرونا درباره اعمال این محدودیت از سوی سازمان غذا و دارو، از ادامه مذاکراتشان برای خرید واکسن آسترازنکا و سینوفارم چین خبر می دهد: مذاکرات ما ادامه دارد، ولی کمبود واکسن دنیای امید کمی برای تامین در هفته ها و ماه های آینده باقی گذاشته است. ظرفیت واردات هم اکنون در درجه دوم اهمیت است. موضوع میزان فراوری واکسن دنیای است؛ چراکه کشور های توسعه یافته هم در تامین مشکل دارند.

او در پاسخ به این سوال که بعضی شرکت های غیرمرتبط در زمینه واردات واکسن، اعلام نموده اند می توانند واکسن روسی و چینی وارد نمایند، شرح می دهد: از دو هفته گذشته تا به امروز تنها برای شرکت ما حدود 10پیشنهاد قیمت و تامین از فعالان خوشنام و خیرخواه مالی کشور رسیده که علاقه مند هستند برای مردم قدم خیرخواهانه ای بردارند و عمده فروش را به ما معرفی می نمایند، اما تا امروز نتیجه ای نداشته است.

او می گوید: مشکل دیگر هم اینکه خیلی از این پیشنهاد ها از سمت شرکت های بین المللی عمده فروش دارو به فعالان مالی ما داده می گردد و وقتی به مذاکره جدی ورود می کنیم بعد از نامه نگاری های فراوان و تهیه مدارک لازم شرکت عمده فروش در مذاکره با کارخانه فراوری واکسن به دلیل محدودیت فراوری شکست می خورد یا قول 6 ماه تا یک سال دیگر را با همین قیمت های بالا می دهد. به گفته صدری، بعضی قیمت ها بسیار بالاست و وزارت بهداشت قیمتی دوبرابر قیمت دنیای واکسن را نمی تواند قبول کند؛ به عنوان مثال ما قرارداد 11دلار برای هر دوز واکسن اسپوتنیک وی داریم، اما در بعضی موارد بیش از 25دلار به ما اعلام می گردد.

خرید واکسن خصوصی برای صاحبان مشاغل

محدودیت در واردات واکسن در شرایطی از سوی سازمان غذا و دارو اعلام می گردد که در همه جای دنیا، دولت متولی تامین واکسن است و بخش خصوصی را وارد ماجرا ننموده اند. اما در ایران همزمان با مطرح شدن واردات واکسن از سوی بخش خصوصی، موضوع واکسن فروشی هم مطرح شد و حتی عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران، قیمت هر دوز واکسن را بین 200تا 250هزار تومان گفت؛ ماجرایی که از سوی علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا رد شد.

حالا در این شرایط، محمود نجفی عرب، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران درباره سیاست دولت در واردات واکسن، می گوید: کشور احتیاجمند یک مدیریت منسجم در این زمینه است. وقتی تقاضای متعددی در بخش بین المللی از سوی بخش خصوصی مطرح می گردد، آسیب هایی به همراه خواهد داشت و باید محدودیت هایی هم درنظر گرفته گردد. وزیر بهداشت سخنانی از ورود افراد متفرقه به واردات واکسن را بیان کرد؛ همان هایی که تجربه و سوابقی در حوزه واردات دارو ندارند و ورودشان قطعا کار اشتباهی است. نباید تقاضای کاذب در دنیا ایجاد کنیم. درخواست های متعدد از نقاط مختلف دنیا آسیب پذیر است و می تواند قیمت را جابه جا کند.

نجفی عرب به خرید 6میلیون دوز واکسن آسترازنکا از سوی اتاق بازرگانی با یاری یکی از بخش های خصوصی هم اشاره می نماید و می گوید: این واکسن به تدریج وارد می گردد و براساس پروتکلی که از سوی وزارت بهداشت در حال تدوین است، واکسن مورداحتیاج صنایع، شرکت ها و کارخانه هایی که به هر شکل منابع مورداحتیاج یا قوت مردم را آماده می نمایند، تامین می گردد. البته این واکسن ها با ارز نیمایی وارد می گردد و منوط به اینکه کارگر خودش پرداختی نخواهد داشت، خرید از سوی کارفرما صورت خواهد گرفت. در این باره اتاق بازرگانی فراخوان داده و بسیاری از شرکت ها برای خرید اعلام آمادگی نموده اند. البته قیمت آن هم هنوز اعلام نشده، اما قرار است همان قیمت تمام شده شرکتی باشد که به اتاق در واردات این واکسن یاری نموده است.

گزینه زیادی نداریم

همایون سامه یح، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، اما نظر دیگری دارد. او می گوید ورود بخش خصوصی به واردات واکسن تنها به شرط دسترسی رایگان قابل قبول است: هزینه بخش خصوصی و ریسک واردات واکسن، برای آن ها بسیار زیاد است. نباید با یک تصمیم عجولانه که از سوی دولت گرفته می گردد، شرایط کرونا در کشور را حادتر کنیم. اگر همین واکسن وارداتی از سوی بخش خصوصی رایگان عرضه نگردد، قطعا رضایتمندی عمومی نخواهد داشت و ما دچار مشکلاتی می شویم. به گفته سامه یح، به دلیل کمبود واکسن در دنیا، گزینه های زیادی در اختیار کشور نیست. بهترین اقدام، تمرکز بر سرمایه گذاری دولت و حمایت از فراورینمایندگان واکسن ایرانی است.

سیستم قضایی به ماجرای واکسن ورود کند

محمود هادی پور، داروساز و کارشناس دارو، هم به سیستم واردات واکسن انتقاد می نماید و آن را ضعیف می داند. او تأکید می نماید که ایران بسیاری از فرصت ها برای واردات را از دست داده است. آن موقع که مثل کشور های مصر و امارات می توانست در پروژه های تحقیقاتی واکسن چین شرکت کند، این کار را نکرد و حالا هم از واردات عقب مانده است. مسئولان کشور، واردات واکسن را به بهانه فراوری واکسن داخلی، عقب انداختند و همه این ها در شرایطی است که آمار مرگ ومیر ها بالاست و در بدترین پیک کرونا قرار داریم.

او می گوید، هم اکنون بعضی شرکت های خصوصی اعلام نموده اند می توانند واکسن روسی وارد نمایند، اما به آن ها مجوز داده نمی گردد. چرا؟ چون ایران با روسیه قرارداد خرید واکسن امضا نموده است. درحالی که قبلا ثابت شده که بسیاری از این شرکت ها به تعهدات خودشان عمل نمی نمایند؛ بنابراین باید در لحظه، از تمام ظرفیت ها برای واردات استفاده کرد: واردات واکسن برای ایران، منابع زیادی ندارد. هم اکنون 4واکسن کرونا، انگلیسی و آمریکایی است که ایران نمی تواند وارد کند، می ماند هند، روسیه، چین و واکسن بریتانیایی - سوئدی آسترازنکا. هند که به دلیل مسائل داخلی، صادرات را ممنوع نموده و روسیه هم چندین بار اعلام نموده که اولویت با مردم خودش است و صادرات عمده نخواهد داشت.

هادی پور تأکید می نماید محدود کردن شرکت های خصوصی برای واردات دارو، منطقی نیست: ما در این شرایط، 2و نیم درصد واکسن مورداحتیاج کشور را وارد نموده ایم و نزدیک به یک درصد جامعه واکسینه شده اند؛ بنابراین باید از تمام ظرفیت ها برای واردات واکسن استفاده گردد. کرونا در هیچ پیکی، مثل حالا، مرگ ومیر نداشته است. باید به ماجرای واردات واکسن سرعت داده گردد و در یک ماه آینده حداقل 30تا 40درصد جامعه واکسینه شوند. این کارشناس دارو تأکید می نماید که کشور در شرایطی است که حتی به 500دوز واکسن هم احتیاج دارد، پس چرا شرکت های خصوصی را برای واردات محدود می نمایند؟ مسئله تنها مرگ افراد نیست، بسیاری از مشاغل ضربه های جدی خورده اند و خانواده های زیادی به بحران رسیده اند.

به گفته او، وزارت بهداشت باید با دولت هماهنگ گردد: در بدنه دولت، شفاف سازی صورت نگرفته است. وزیر بهداشت سعی می نماید با مقامات بالاتر از دولت وارد مذاکره گردد؛ درحالی که او جزو دولت است و باید هماهنگ با آن حرکت کند. هادی پور معتقد است که باید به شبهات مربوط به فراوری و واردات واکسن پاسخ داده گردد: سیستم قضایی باید به این مسئله ورود پیدا نموده و با شفاف سازی خیال مردم را راحت کند. هم اکنون گفته می گردد واکسن های خارجی در ایران فراوری مشترک می شوند و برای مردم سوالات زیادی ایجاد شده. مردم باید مطمئن شوند که به خاطر منافع، سلامتی شان لطمه نمی خورد.

او می گوید باید تعیین گردد چرا شرکت یا سازمان خاصی، ارز گرفته، اما نتوانسته واکسن وارد کند؟ کدام بخش ها یارانه واردات گرفته اند؟

اشاره هادی پور به صحبت های نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس است که چند روز پیش گفت، هلال احمر، ارز مورداحتیاج برای واردات واکسن را از بانک مرکزی دریافت نموده، اما وارداتی انجام نداده است. به گفته محسن فتحی، بانک مرکزی حدود 14میلیون یورو به سازمان هلال احمر اختصاص داده که واکسن کرونا وارد کند که این اتفاق رخ نداده است. او گفته که این ماجرا از سوی مجلس در حال پیگیری است.