گزارش سال 1403 جاباما منتشر شد - دانشنامه آریایی

این پلتفرم اکنون به عنوان یکی از منابع داده در حوزه گردشگری شناخته می شود و تصویری از رفتار سفر، جریان مالی و الگوی سرمایه گذاری گردشگری در استان های مختلف کشور ارائه می دهد.

رشد پایدار در شرایط رکود مالی

بر اساس گزارش سالانه جاباما، در چند سال اخیر ارزش کل تراکنش های صورت گرفته (GMV) در این پلتفرم به طور میانه سالانه 206 درصد افزایش یافته است.

در همین بازه زمانی، از سال 1400 تا 1403، مقدار رزروهای صورت گرفته در جاباما 132 درصد رشد نموده و تعداد رزروها 2.3 برابر شده است.

این آمار نشان می دهد که حوزه سفر و اقامت، با اتکا به فناوری، به یکی از معدود بازارهای رو به رشد در اقتصاد ایران تبدیل شده است.

جاباما؛ از پلتفرم رزرو تا منبع داده گردشگری

جاباما در سال های اخیر از نقش صرفاً رزرو اقامتگاه فراتر رفته و به یکی از منابع تحلیلی در بازار گردشگری ایران تبدیل شده است.

این پلتفرم با بهره گیری از داده های رفتاری کاربران، نرخ اشغال، الگوی اقامت، و جریان مالی میزبانان، اطلاعاتی فراهم نموده که در برنامه ریزی و سیاست گذاری حوزه گردشگری قابل استفاده است.

تحلیل های صورت گرفته از میلیون ها داده در این سامانه، امکان رصد رفتار سفر در استان ها و فصل های مختلف را فراهم نموده و به گفته کارشناسان، یکی از نخستین نمونه های استفاده نظام مند از داده در صنعت گردشگری کشور به شمار می رود.

تجربه قشم؛ نمونه ای از اثر فناوری بر توسعه گردشگری محلی

بر اساس گزارش جاباما، اجرای مدل همکاری با میزبانان محلی در جزیره قشم باعث تغییر ساختار گردشگری این منطقه از حالت سنتی به مدلی پایدار و قابل پایش شده است.

این تجربه در استان های دیگری مانند کردستان، فارس و گیلان نیز تکرار شده و نشان می دهد که نقش پلتفرم های دیجیتال در توسعه محلی تنها به رزرو اقامت محدود نمی شود، بلکه به شکل گیری زیرساخت های اعتماد و شفافیت در اقتصاد گردشگری نیز یاری می نماید.

پیوند زنجیره ارزش گردشگری با جوامع محلی

در گزارش جاباما تأکید شده است که رشد پایدار بازار اقامت زمانی رخ می دهد که زنجیره ارزش گردشگری به جامعه محلی متصل باشد.

به گفته این گزارش، در استان هایی مانند کردستان و قشم، مدل فعالیت به گونه ای طراحی شده که عایدی حاصل از اقامت گردشگران مستقیماً به خانواده های محلی بازمی شود.

در این منطقه ها، میزبانان بومی با سرمایه های خرد وارد بازار شده اند، اقامتگاه ها بر پایه هویت محلی بازسازی شده اند و گردشگران تجربه ای فرهنگی و بومی تر از سفر داشته اند. این الگو در گزارش جاباما با عنوان گردشگری هوشمند محلی معرفی شده است.

رشد میزبانان چنداقامتگاهی و شکل گیری سرمایه گذاری های نو

یکی از یافته های قابل توجه در داده های جاباما، افزایش شمار میزبانانی است که در چند شهر اقامتگاه فعال دارند.

این گروه از کاربران که در گزارش با عنوان میزبانان ویژه شناخته می شوند، به بازیگران تازه بازار اقامت غیرهتلی تبدیل شده اند.

به گفته جاباما، این افراد با ترکیب دانش محلی و ابزارهای دیجیتال، نوع تازه ای از سرمایه گذاری را شکل داده اند که به جای ساخت هتل های بزرگ، بر مدیریت هوشمند واحدهای اقامتی کوچک تمرکز دارد.

این روند علاوه بر افزایش عرضه و کیفیت اقامتگاه ها، به رشد پایدار بازار گردشگری نیز یاری نموده است.

تنوع اقامتگاه ها و فرصت های سرمایه گذاری در بازار غیرهتلی

آنالیز داده های استانی جاباما نشان می دهد که آپارتمان ها و بوم گردی ها بیشترین سهم از رزروها را در استان هایی مانند کردستان، گیلان و فارس دارند.

این الگو از تغییر ترجیح گردشگران به سمت اقامتگاه های تجربه محور و خانوادگی خبر می دهد.

در این گزارش، بازار اقامت غیرهتلی به عنوان یکی از فرصت های سرمایه گذاری کم ریسک در گردشگری ایران معرفی شده است؛ بازاری که با احتیاج پایین به سرمایه اولیه و بازدهی بالا، امکان مشارکت سرمایه گذاران خرد را فراهم می نماید.

توسعه این بخش بعلاوه به رشد کسب وکارهای جانبی مانند خدمات نظافت، حمل ونقل محلی، فروش صنایع دستی و خوراکی های بومی منجر شده است.

تغییر الگوی سفر و هزینه کرد گردشگران

تحلیل رفتار کاربران جاباما نشان می دهد که سفرهای کوتاه مدت اما هدفمند در حال افزایش است.

میانگین اقامت گردشگران در بسیاری از مقاصد بین دو تا سه شب بوده، اما هزینه کرد آن ها در مقصد بیشتر شده است؛ نشانه ای از تمایل به تجربه های محلی و فرهنگی.

این تغییر الگو در استان هایی مانند کردستان، فارس، مازندران و خوزستان مشاهده شده و به رونق کسب وکارهای کوچک محلی انجامیده است.

جاباما این پدیده را چرخش مالی سفر توصیف می نماید؛ حرکتی از گردشگری مصرفی به گردشگری مشارکتی، جایی که هزینه های سفر دوباره در همان منطقه بازتوزیع می شود.

جمع بندی

بر اساس داده های منتشرشده، رشد جاباما در شاخص هایی مانند GMV و تعداد رزروها صرفاً بیانگر موفقیت یک پلتفرم نیست، بلکه نمونه ای از اثرگذاری اقتصاد دیجیتال در بخش گردشگری کشور محسوب می شود.

تجربه این پلتفرم نشان می دهد ترکیب فناوری، داده و اعتماد اجتماعی می تواند مدلی بومی از توسعه گردشگری ایجاد کند که بر شفافیت، مشارکت محلی و پایداری مالی پایدار است.